Freatisch vlak
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het freatisch vlak, ook wel grondwaterspiegel of grondwatertafel genoemd, is het niveau in de bodem waar de waterdruk gelijk is aan de atmosferische druk en waar de grond volledig verzadigd is met vrij bewegend grondwater.
Omschrijving
Het freatisch vlak vormt de bovengrens van het freatisch grondwater, de bovenste laag grondwater die in contact staat met de atmosfeer. Beneden dit vlak zijn alle poriën en holten in de grond volledig gevuld met water. Boven het freatisch vlak bevindt zich de onverzadigde zone, waar zowel lucht als water aanwezig is, inclusief capillair water dat door capillaire werking boven het freatisch vlak kan opstijgen. De ligging van het freatisch vlak kan variëren onder invloed van factoren zoals neerslag, verdamping, grondwateronttrekking en de aanwezigheid van ondoordringbare lagen. In de bouw is de positie van het freatisch vlak belangrijk voor onder andere het bepalen van het draagvermogen van de grond en de stabiliteit van constructies, met name bij funderingen. Een hoog freatisch vlak kan funderingsproblemen en zettingen veroorzaken. Het niveau kan zichtbaar worden gemaakt met behulp van een peilbuis.
Synoniemen
Het freatisch vlak wordt ook wel aangeduid als grondwaterspiegel, grondwatertafel of freatisch niveau.
Belang voor de bouw
De ligging van het freatisch vlak is cruciaal in de bouw, omdat het direct invloed heeft op de grondspanning en het draagvermogen van de ondergrond. Wijzigingen in het grondwaterregime, zoals een daling van het freatisch vlak, kunnen leiden tot zettingen en instabiliteit van constructies. Bij waterbouwkundige constructies zoals dijken beïnvloedt het freatisch vlak de stabiliteit en de kans op kwel en piping. Bemaling wordt toegepast om het freatisch vlak tijdelijk te verlagen voor bouwactiviteiten.
Vergelijkbare termen
Grondwaterstand
Gebruikte bronnen: